Γόρτυς

Η αρχαία πόλη Γόρτυς ή Γόρτυνα, αποτέλεσε σπουδαία πρωτεύουσα της Κρήτης κατά τη Ρωμαϊκή εποχή. Κατοικήθηκε γύρω στο 3000 π. Χ. Και γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση κατά τη Μινωική περίοδο, μεταξύ του 1600 - 1100 π. Χ.. Κατάφερε μάλιστα, για περίπου μία χιλιετία, να ξεπεράσει σε φήμη και μεγαλείο ακόμα και την ιστορική πόλη της Φαιστού.

Η Γόρτυνα αναπτύχθηκε ακόμα περισσότερο κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, όπου και τελικά ανακηρύχθηκε ως η μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσα της Κρήτης και της βόρειας Αφρικής. Η πόλη καταστράφηκε ολοσχερώς το 828 μ. Χ. από Άραβες εισβολείς.

Φαιστός

Η αρχαία πόλη της Φαιστού ήταν η δεύτερη σημαντικότερη πόλη της Κρήτης, μετά από την Κνωσσό. Απέκτησε μεγάλη φήμη και δύναμη κυρίως κατά τη δεύτερη χιλιετία π. Χ., και αποτέλεσε οικονομικό, διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο. Υπό την εποπτεία της βρισκόταν η πεδιάδα της Μεσαράς καθώς και τα λιμάνια των Ματάλων και του Κομμού. Ένα από τα σπουδαιότερα αρχαιολογικά ευρήματα που βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές, είναι ο Δίσκος της Φαιστού, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1908 από τον Λουίτζι Περνιέ, και φυλάσσεται σήμερα στο αρχαιολογικό μουσείο Ηρακλείου.

Μάταλα

Τα Μάταλα είναι ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριό το οποίο βρίσκεται στα νότια του νομού Ηρακλείου. Η ιστορία του είναι στενά συνδεδεμένη με αυτήν των αρχαίων πόλεων της Φαιστού και της Γόρτυνας, καθώς αποτέλεσε επίνειο της πρώτης κατά τη Μινωική περίοδο, και επίνειο της δεύτερης κατά τη Ρωμαϊκή. Τα Μάταλα σήμερα, είναι περισσότερο γνωστά και για τη διάσημη παραλία που υπάρχει στην περιοχή, και για τις όμορφες λαξευμένες σπηλιές που στολίζουν την απόκρημνη ακτή του χωριού. Τις δεκαετίες του ‘60 και του ‘70 το χωριό έγινε τόπος παραμονής χίπηδων, οι οποίοι βρήκαν καταφύγιο στις σπηλιές αυτές για αρκετά χρόνια, έως το 1970.